Onbekende schulden in een nalatenschap

In het geval van zuivere aanvaarding treedt u niet alleen in de rechten maar ook in alle verplichtingen van degene die overleden is. Als erfgenaam bent u dan ook in uw privévermogen aansprakelijk voor alle schulden van de overledene. Als er niet voldoende geld is in de nalatenschap om die schulden te betalen, moet u die schulden dan dus zelf betalen.

Zuivere aanvaarding kan worden gedaan door formeel een verklaring te tekenen bij de notaris, maar alleen feitelijk handelen is ook al voldoende. Bijvoorbeeld door schulden te betalen van de overledene of geld in ontvangst te nemen dat voor de overledene bestemd was. Het meenemen van spullen met een emotionele waarde, zoals foto’s, zorgt er niet voor dat de nalatenschap zuiver is aanvaard. Met spullen die wel economische waarde hebben, al is die maar heel klein, moet u voorzichtig zijn.

 

Om uzelf als erfgenaam te beschermen tegen claims van schuldeisers van de overledene kunt u de nalatenschap beneficiair aanvaarden. Dit doet u door een verklaring af te leggen bij de rechtbank. Dan bent u als erfgenaam niet met uw privévermogen aansprakelijk voor schulden van de nalatenschap. De nalatenschap moet dan wel worden afgewikkeld volgens speciale wettelijke regels, onder meer inhoudende dat eerst alle schulden van de overledene moeten worden betaald. Als er iets overblijft, is dat voor de erfgenamen. Als niet alle schulden kunnen worden betaald omdat er een tekort is in de nalatenschap, blijven de schuldeisers achter met een (gedeeltelijk) onbetaalde schuld en hoeft u die zelf niet te betalen.

Ook kunt u als erfgenaam de nalatenschap verwerpen door een verklaring af te leggen bij de rechtbank. Als erfgenaam heeft u dan niets meer met de nalatenschap te maken. U erft niets maar bent ook niet aansprakelijk.

 

Hoe werkt dat nu als eerst alles erop wijst dat er geen tekort is in de nalatenschap, maar er later ineens nog een onbekende schuld blijkt te zijn? De keuze is inmiddels al gemaakt en een eenmaal gemaakte keuze kon tot voor 1 september 2016 in beginsel niet achteraf meer worden gewijzigd.

Echter: sinds 1 september 2016 worden erfgenamen door een wetswijziging beter beschermd tegen dergelijke onbekende schulden uit een nalatenschap. Als u als erfgenaam de nalatenschap zuiver heeft aanvaard kunt u een verzoek bij de kantonrechter indienen om de zuivere aanvaarding om te zetten in een beneficiaire aanvaarding. Dit kan alleen in de situatie dat u wordt geconfronteerd met een schuld die u niet kende en niet behoorde te kennen. Van de erfgenaam wordt verwacht dat hij of zij onderzoek doet en de administratie raadpleegt. Het verzoek dient binnen drie maanden na ontdekking van de schuld te zijn ingediend bij de kantonrechter.

 

Mocht de nalatenschap al afgewikkeld en verdeeld zijn en wordt u als erfgenaam pas daarna bekend met een schuld die u niet kende of behoorde te kennen, dan kunt u ook in dat geval de kantonrechter binnen drie maanden na de ontdekking verzoeken om te worden ontheven om die schuld uit uw privé vermogen te voldoen. De kantonrechter kan die ontheffing dan verlenen, tenzij u uzelf als erfgenaam zodanig hebt gedragen dat de schuldeiser erop mocht vertrouwen dat u de schuld uit uw privévermogen zou voldoen.
De onverwachte schuld moet de oorspronkelijke omvang van de nalatenschap overigens een tekort bezorgen. Als u als erfgenaam het erfdeel al hebt gebruikt, moet u de schuld alsnog betalen.
De hiervoor genoemde termijn van drie maanden is een fatale termijn. Bij niet tijdige indiening blijf je dus persoonlijk aansprakelijk voor die onverwachte schuld.

 

Zoals hiervoor wel blijkt blijft het zonder meer aanvaarden van een nalatenschap ondanks de nieuwe wetgeving niet risicoloos. Als u als erfgenaam geen volledig beeld heeft van de omvang van de nalatenschap, is aan te raden om een keuze te maken voor beneficiaire aanvaarding. Laat u zich dus goed voorlichten over de juridische gevolgen. Wij helpen u daar graag bij.