Het belang van een testament is al lang aangetoond. Het aantal ruzies om erfenissen tussen erfgenamen waarde verdeling wel op een testament is gebaseerd en die waarin dat niet het geval is, is groot. Het ontbreken van een testament levert meer kans op ruzie op, maar heeft bovendien tot gevolg dat niet maximaal geprofiteerd kan worden van belastingvoordelen.

Veel mensen hebben nog steeds geen testament heeft. Naast het regelen van de uitvaart krijgen nabestaanden ook al direct te maken met de verdeling van de erfenis. Zonder testament kan dit tot grote problemen en zelfs familieruzies leiden. Rechtbanken hebben het daar druk mee. Onnodig, want met een testament weten de nabestaanden zeker dat de wil van de overledene wordt nagekomen. In het testament kan worden vastgelegd wie welke spullen krijgt en hoe de erfenis verder financieel moet worden afgewikkeld.

Het is wel belangrijk om een eenmaal gemaakt testament ook regelmatig te actualiseren. Raadzaam is om elke vijf, zes jaar uw testament bij ons te laten checken, dat hoeft lang niet altijd te leiden tot een nieuw testament, maar u weet dan wel dat uw testament nog wel of niet meer up tot date is.

U kunt ook mogelijk ruzie om uw nalatenschap voorkomen door tijdens uw leven al geld en goederen (= vermogen) te schenken. U kunt daarmee ook nog eens belasting besparen. Op dit moment draagt slechts één van de tien ouderen structureel vermogen over naar kinderen. U mag jaarlijks ruim € 6.600 belastingvrij aan elk van uw kinderen schenken. Dat kan na uw overlijden ook nog eens behoorlijk wat erfbelasting besparen.

Wilt u meer weten over testamenten en schenkingen en wat de mogelijkheden voor u persoonlijk zijn? Neem contact met ons op en wij helpen u bij het maken van een afgewogen keuze.

Als uw ex-partner niet wil meewerken om u door de bank te laten ontslaan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypotheekschuld, heeft u er een hele dobber aan om dat wel voor elkaar te krijgen.

Het helpt u zelfs niet als de relatie met uw ex-partner al een aanzienlijk aantal jaren is beëindigd, of als u geen mede-eigenaar van de woning bent, dat uw ex-partner al die tijd al de hypothecaire lasten voor zijn of haar rekening neemt, of dat u geen enkele band meer met uw ex-partner wilt.

Wat u moet kunnen overleggen u te laten ontslaan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid zijn de financiële gegevens van uw ex-partner. Daaruit moet dan moet blijken dat hij of zij zelf de hypothecaire lasten kan dragen en de tenaamstelling op alleen zijn naam verantwoord is.

Wilt u meer weten over hoofdelijke aansprakelijkheid bij het afsluiten van een hypothecaire lening? Bel ons voor een afspraak.

In de laatste maanden van het jaar wordt nogal eens bij de notaris de vraag gesteld hoe vermogen van ouders naar kinderen kan worden overgeheveld om bijvoorbeeld de heffing van erfbelasting te besparen bij overlijden.

In de eerste plaats kan worden geschonken in contanten van de spaarrekening. Dat is de gemakkelijkste vorm van schenken en kan onderling worden geregeld tussen ouders en kinderen.

Maar zit het vermogen vast, bijvoorbeeld in een huis, en heeft u niet de beschikking over veel contanten, of wilt u uw financiële buffer behouden op uw spaarrekening, dan kunt u toch nog wel profiteren van de belastingvoordelen van schenken.

U kunt dan namelijk op papier een bedrag schenken. Pas na uw overlijden krijgt uw kind dit bedrag ook echt in handen. Uw vermogen verminderd op papier en uw kind krijgt het bedrag niet in handen. Het bedrag dat op papier is geschonken leent u direct weer terug van uw kind. U moet wel jaarlijks rente gaan betalen aan uw kind over het bedrag dat u op papier geschonken heeft. Deze rente bedraagt 6%. Als u meerdere jaren een dergelijke schenking doet zal u dus steeds meer rente aan uw kind moeten betalen.

In de aangifte inkomstenbelasting moet u in box III opgeven dat u een schuld heeft aan uw kind. Uw kind geeft bij zijn aangifte inkomstenbelasting in box III op dat hij een vordering heeft op u. Uw kind gaat dus wel extra inkomstenbelasting betalen als hij in box III boven de vrijstelling uitkomt. Het geld dat u op papier schenkt, valt dus niet meer onder uw vermogen. Daardoor hoeven uw erfgenamen na uw overlijden minder erfbelasting te betalen.

Notariële akte

Voor een dergelijke schenking gelden wel wettelijke regels. Een schenking op papier moet u namelijk regelen via de notaris in een notariële akte! Om notariskosten te besparen wordt soms een contante schenking gedaan en onderhands het geld terug geleend. Recent heeft de rechter een uitspraak gedaan over deze terugleenconstructie.

Een kind kreeg van zijn ouders als schenking een geldbedrag overgeboekt. Een paar dagen later boekte het kind geldbedragen als lening terug naar zijn ouders. De lening is ook beschreven in een getekende onderhandse akte. Afgesproken was dat de lening voor onbepaalde tijd niet opeisbaar was en dat de lening uiterlijk bij het overlijden van de langstlevende ouder moest zijn afgelost. Na het overlijden van de eerste ouder moest een aangifte voor de erfbelasting worden gedaan. Vervolgens is een geschil ontstaan met de belastingdienst over de vraag of de helft van de schuld aftrekbaar was bij de berekening van de erfbelasting.

De inspecteur van de Belastingdienst stelde dat de schuld niet aftrekbaar was omdat de overeenkomst niet in een notariële akte was vastgelegd.

De rechter gaf de inspecteur op dit punt gelijk. Volgens de rechter was het aannemelijk dat de ouders en het kind niet de intentie hadden om de lening al tijdens het leven van de ouders terug te storten. Daarbij is er door de rechter op gelet dat er sprake was van een kort tijdsverloop tussen de betalingen over en weer, het ondertekenen van de leenovereenkomst en het aangaan van de lening voor onbepaalde tijd.

De rechter ziet deze constructie als een schenking die pas na de dood van de schenker wordt uitgevoerd. En daarvoor moet een notariële akten worden gemaakt.

De lening was dus niet aftrekbaar en er moest meer erfbelasting worden betaald.

Wilt u meer weten over de mogelijkheden om te schenken, neemt u dan contact met ons op. Wij zullen u hierover graag adviseren.

Er komen steeds meer ondernemingen die vanuit maatschappelijke betrokkenheid opereren. Bedrijfsvoering wordt of is dan aangepast aan aandachtpunten als bijvoorbeeld verduurzaming of sociale betrokkenheid. Voor die ondernemingen is een nieuwe rechtsvorm in voorbereiding, de maatschappelijke BV, ofwel de BVm. Deze kan worden toegepast door ondernemingen die in hun bedrijfsvoering een maatschappelijk doel nastreven.

De nieuwe wet gaat vastleggen aan welke eisen een onderneming moet voldoen om voor de nieuwe rechtsvorm in aanmerking te komen. Het gaat dan om vereisten die te maken hebben met sociale, ecologische of culturele aspecten in de samenleving. Voor relaties van een dergelijke onderneming en voor het publiek is dan duidelijk dat de onderneming zich bezighoudt met maatschappelijke doelen. Wanneer een onderneming de rechtsvorm gebruikt en er niet naar handelt, kunnen gedupeerden een beroep doen om bedrog of misleiding. De rechter kan de BVm ontbinden als de onderneming fors afwijkt van het statutaire doel.

De BVm mag gewoon winst maken, aandeelhouders hebben winstrechten. Daarmee is de BVm iets heel anders dan een stichting. Een stichting mag namelijk geen winst beogen. In de BVm mag winst niet het enige leidende doel zijn. De BVm moet aan meer eisen voldoen. In de statuten van de BVm moet duidelijk blijken dat de BVm een maatschappelijk doel beoogt. Daarbij moet worden vastgelegd welk doel dat is en hoe de onderneming daaraan invulling gaat geven. De BVm wordt verplicht om jaarlijks te rapporteren over de verwezenlijking van het maatschappelijke doel.

Wilt u meer weten over de de maatschappelijke BV? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Statuten van besloten vennootschappen bevatten normaal gesproken altijd een zogenaamde beletregeling. Daarin wordt geregeld dat wanneer een van de aandeelhouder-bestuurders niet meer in staat is zijn of haar taak naar behoren uit te voeren, de algemene vergadering van aandeelhouders iemand anders – eventueel tijdelijk – met het bestuur kan belasten. Deze statutaire bepaling kan niet via een algemene volmacht worden omzeild.

Zo diende onlangs een zaak waarin de kinderen van een door dementie niet meer bekwame bestuurder via een algemene volmacht de feitelijke leiding van de BV in handen kregen. De volmacht strekte namelijk mede tot rechtshandelingen in de hoedanigheid van bestuurder van een rechtspersoon. Daar kwam de minderheidsaandeelhouder tegen in het geweer. Die stelde dat de andere aandeelhouder diens bestuurstaken niet met een volmacht aan zijn kinderen kon overdragen, maar dat daarvoor een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders vereist is. Het verzoek was om de door dementie geplaagde aandeelhouder te schorsen als bestuurder en diens aandelen met beheerbevoegdheden aan een derde over te dragen.

De statuten van de BV in kwestie bevatten een beletregeling. Daarin is geregeld dat in geval van belet van de enige bestuurder wijst de algemene vergadering van aandeelhouders een persoon aan die (tijdelijk) met het bestuur is belast. Deze regeling kan niet met volmacht worden omzeild. Dit leidde er uiteindelijk toe dat gedurende de loop van het geding de demente bestuurder werd geschorst en een derde tot bestuurder werd benoemd. Daarbij werd ook bepaald dat de te benoemen bestuurder een beslissende stem krijgt en zelfstandig bevoegd is de BV te vertegenwoordigen en dat zonder hem/haar de BV niet kan worden vertegenwoordigd. De kinderen kunnen ondertussen met aan hen gegeven volmacht wel hun rechten als aandeelhouder waarnemen.

Wilt u meer weten over beletregelingen in statuten? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Alleen een door de notaris (mede-)ondertekend testament is rechtsgeldig. Concept testamenten doen er niet toe. Dat is de regel. Heel af en toe wijkt de rechter van de regel af. Zo ook in geval van de onterving van een stiefvader door een moeder van kinderen uit haar eerdere huwelijk. De vrouw had nog geen notarieel opgemaakt testament, de stiefvader zou daarom alle goederen van de nalatenschap toebedeeld krijgen.

De moeder had intussen een testament bij de notaris voorbereid waarin zij de stiefvader onterfde. Het concept daarvan was echter nog niet bij de notaris vastgelegd in een definitieve akte. Daarnaast was door de rechter al een echtscheiding tussen de moeder en de stiefvader uitgesproken, maar kon dit vanwege het overlijden van de moeder niet meer bij de burgerlijke stand worden ingeschreven. De kinderen deden bij de rechter een beroep op de redelijkheid en billijkheid met het betoog dat de stiefvader vanwege voorgaande feiten geen erfgenaam meer kon zijn.

De rechter volgde hun betoog en oordeelde dat een rechtsregel buiten toepassing gelaten kan worden als deze naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Dit kan alleen als toepassing tot onaanvaardbare gevolgen zou leiden. Er moet dan sprake zijn van uitzonderlijke omstandigheden. Uit de jurisprudentie blijkt ook dat van de regel kan worden afgeweken als uit een concept testament op grond van de redelijkheid en billijkheid mogelijk met “volstrekte zekerheid” kan worden vastgesteld de inhoud van het concept testament overeenstemt met de uiterste wil van de overledene op het moment van overlijden.

In dit geval leidde dit tot de conclusie dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat de stiefvader als erfgenaam en enig rechthebbende op de goederen kan beroepen.

Wilt u meer weten over het opmaken van een testament? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Bij huwelijken op huwelijkse voorwaarden kan het voorkomen dat een van de partners uit privévermogen aflost op de gezamenlijke hypotheeklening voor hun gezamenlijke woning. Of die partner hiermee automatisch een vergoedingsrecht ten opzichte van zijn of haar partner krijgt, is nog maar de vraag. In de huwelijkse voorwaarden moet namelijk worden vastgelegd wanneer sprake is van een vergoedingsrecht. Als dat wel is vastgelegd maar niet is nageleefd, is er geen sprake van een vergoedingsrecht.

Soms wordt in huwelijkse voorwaarden afgesproken dat in dergelijke gevallen binnen een beperkte periode nadat het geld aan het privévermogen van een van de partners is onttrokken, de partners in een schriftelijke overeenkomst moeten hebben vastgelegd dat sprake is van een vergoedingsvordering. Als zij dat doen, is de vergoeding gelijk aan het bedrag of de waarde op het moment van de onttrekking. Het doet dan niet ter zake of het onttrokken bedrag is besteed.

Als beide partners niet schriftelijk hebben vastgelegd dat er sprake is van een vergoedingsvordering, dan wordt de onttrekking beschouwd als bestemd voor voldoening van de kosten van de huishouding en is er ook geen sprake van een vergoedingsrecht.

Wilt u meer weten over vergoedingsrechten binnen huwelijkse voorwaarden? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Kinderen kunnen in Nederland door hun ouders bij testament worden onterfd. Echter, die kinderen hebben dan de mogelijkheid om toch hun wettelijk toekomend erfdeel op te eisen. Dat wettelijke erfdeel is de helft van wat een kind normaal gesproken zou toekomen. Uit sommige peilingen blijkt dat een groot deel van de bevolking vindt dat deze zogenaamde legitieme portie wel kan worden afgeschaft. Andere peilingen wijzen juist het tegendeel uit. De Rijksuniversiteit Groningen gaat nu onderzoeken hoe het echt zit.

De onderzoekers gaan zoeken naar antwoorden op de vraag of er in Nederland voldoende draagvlak is om de legitieme portie af te schaffen. Daarbij kijken zij ook naar de juridische en maatschappelijke – positieve en negatieve – gevolgen die daarvan zijn te verwachten. In het onderzoek wordt ook meegenomen hoe hier in andere landen mee wordt omgegaan en wat daar de effecten zijn.

Centraal in het onderzoek staat een enquête onder de Nederlandse bevolking. Via diepte-interviews vanuit verschillende maatschappelijke gezichtspunten wordt bezien wat de gevolgen van afschaffing kunnen zijn.

Het rapport van de onderzoekers wordt uiterlijk 1 oktober 2024 verwacht.

Schenk- en erfbelasting worden geregeld in de Wet op de schenk- en erfbelasting. Daarin is geregeld dat u belasting moet betalen over wat u uit iemands nalatenschap krijgt. Onderstaand de nieuwe vrijstellingsbedragen voor 2024.

Schematisch overzicht Schenk- en erfbelasting 2024

Deel van de belaste verkrijging	Tariefgroep 1 (partners en kinderen)	Tariefgroep 1A (kleinkinderen)	Tariefgroep 2 (overige verkrijgers)
zie ()	(tot € 152.368) 10%	(tot € 152.368) 18%	(tot € 152.368) 30%
Zie ()	(v.a. € 152.368) 20%	(v.a. € 152.368) 36%	(v.a. € 152.368) 40%
Vrijstellingsbedragen erfbelasting
Partners			€ 795.156
Kinderen en kleinkinderen			€ 25.187
Zieke en gehandicapte kinderen			€ 75.546
Ouders			€ 59.643
Overige verkrijgers			€ 2.658
Vrijstellingsbedragen schenkbelasting
Kinderen			€ 6.633
Kinderen 18-40 jaar (eenmalig)			€ 31.813
Kinderen 18-40 jaar (eenmalig, indien de schenking wordt gebruikt voor studie )			€ 66.268
Overige verkrijgers			€ 2.658

Bedrijfsopvolgingsregeling

Het overhevelen van uw bedrijf naar uw kinderen is helemaal vrijgesteld van belasting. Althans voor zover de onderneming niet meer dan € 1.205.871 waard is. Als uw bedrijf meer waard is, dan geldt een 100% vrijstelling voor het deel dat de verkrijger krijgt van die € 1.205.871; voor het meerdere geldt een vrijstelling van 83%. Voor de belasting die dan eventueel nog is verschuldigd (meestal tariefgroep 1 tegen een tarief van 10-20%) kan uw kind tien jaar uitstel van betaling krijgen.

U moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Wilt u gebruik maken van de regeling, dan moet uw zoon of dochter de onderneming vijf jaar voortzetten. En u moet 55 jaar of ouder zijn.

Goede doelen

Regeling voor Algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s). Alleen instellingen die (nagenoeg) uitsluitend het algemeen nut beogen komen in aanmerking voor de ANBI-regeling. Dat betekent dat zij geen belasting hoeven te betalen over ontvangen schenkingen.

Daarnaast is er een regeling voor Sociaal belang behartigende instellingen (SBBI’s). Dat zijn bijvoorbeeld sportorganisaties en niet-commerciële dorpshuizen. Ook SBBI’s hoeven geen schenk- of erfbelasting te betalen over de schenkingen en nalatenschappen die ze ontvangen.

Dat een erflater niet is vooruitgelopen op een latere wijziging in zijn huwelijks- en gezinssituatie, betekent niet dat dit geen rol speelt bij de uitleg van het testament. Het kan dus zo zijn dat de uiterste wil zo wordt uitgelegd, dat deze alleen gold voordat de situatie van de erflater veranderde. Met dit oordeel vernietigt de Hoge Raad een eerdere uitspraak van het gerechtshof.

In de onderliggende zaak had een erflater vóór zijn huwelijk en de geboorte van zijn kinderen een testament opgesteld. Daarin benoemde hij zijn broer als enige erfgenaam. In een gerechtelijke procedure stelden de echtgenote en kinderen dat de broer geen rechten kan ontlenen aan het testament. Dit zou namelijk alleen gelden als de erflater bij zijn overlijden niet is gehuwd en geen afstammelingen nalaat.

Verhoudingen en omstandigheden

De rechtbank ging hier in mee, maar het gerechtshof was het daar niet mee eens. Volgens het hof tellen feiten en omstandigheden van na het maken van het testament alleen mee als daarop is vooruitgelopen bij het maken van het testament. De Hoge Raad fluit nu dus het gerechtshof terug en heeft bepaald dat bij de uitleg van een testament gelet dient te worden op de verhoudingen die de uiterste wil kennelijk wil regelen op de omstandigheden waaronder het testament is opgesteld.

Wilt u meer weten over het opmaken van een testament? Bel ons voor het maken van een afspraak.