Wat is een samenlevingscontract?

In een samenlevingscontract legt u schriftelijk een aantal afspraken vast. Die afspraken gaan over uw eigen juridische positie, over die van uw partner en over die van u gezamenlijk. Met goede afspraken blijft u gewoon van elkaar houden en sluit u heel veel mogelijke conflicten uit.

Waarover maakt u dan afspraken? Bijvoorbeeld over elkaars bijdrage in de gezamenlijke kosten van levensonderhoud, de huur of de hypotheek. Over het gebruik van bankrekeningen, maar ook over dat van het huis waarin jullie wonen. En u regelt ook gelijk de vervelende zaken die aan de orde zouden komen als een van jullie overlijdt. Zodat daar nooit onduidelijkheid over kan bestaan tegenover welk familielid dan ook.
U mag pas een samenlevingscontract afsluiten als u meerderjarig bent. En, wilt u voor partnerpensioen (nabestaandenpensioen) in aanmerking komen, of voor secundaire arbeidsvoorwaarden die betrekking hebben op onder meer getrouwde mensen, dan eist de werkgever vrijwel altijd een door de notaris opgesteld samenlevingscontract.


Liefde gedijt met samenlevingscontract

Wie zegt dat een samenlevingscontract een motie van wantrouwen tegen de liefde is? Met een samenlevingscontract krijgt uw liefde juist alle ruimte! Omdat u de zakelijke kant goed geregeld hebt hoeft u zich daarover geen zorgen te maken. En krijgt u daar ook geen woorden over. U hebt er immers vooraf goed over nagedacht en daar afspraken over gemaakt. Wij helpen u niets over het hoofd te zien. Want ook uw, jullie relatie is uniek.

In een samenlevingscontract regelt u bijvoorbeeld hoe u uw huishouden – zo heet dat ook in juridische termen – in financiële zin gaat vorm geven. Wie betaalt wat, wie brengt wat in?

U legt ook vast wie welk deel van de huur of de hypotheek betaalt. Dat is van belang voor eigendoms- en huurrechten die u individueel hebt. U hebt daarmee – en passant – ook elkaars woonrecht geregeld.

Met een samenlevingscontract profiteert u ook van allerlei voordelen. Zo krijgt u grotere belastingvrijstellingen van de fiscus. U krijgt recht op nabestaandenpensioen (partnerpensioen) en heel vaak profiteert u ook van secundaire arbeidsvoorwaarden voor getrouwde of samenwonende stellen. De meeste werkgevers en instanties stellen daarvoor als voorwaarde dat er een notarieel samenlevingscontract is.

En, zoals meestal bij de notaris, worden er ook regelingen getroffen over uw rechten als de relatie eindigt, bijvoorbeeld vanwege onverhoopt overlijden. U bent immers niet automatisch erfgenaam van uw partner, zoals dat bij een huwelijk of een geregistreerd partnerschap wel het geval is.

Voorkom mogelijke problemen later, maak nu afspraken en geef uw liefde alle ruimte ….


Wet regelt niets voor samenwoners. Zelf doen!

Als u gaat trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaat, regelt de wet van alles voor u. Voor samenwoners is er niets geregeld in de wet. Samenwonen wordt alleen genoemd bij bepaalde faciliteiten, waaronder partnerpensioen en bepaalde arbeidsvoorwaarden. Als u in aanmerking wilt komen voor dergelijke faciliteiten, hebt u een notarieel samenlevingscontract nodig.

Als u samenwoont of gaat samenwonen, bent u niet automatisch erfgenaam van elkaar. Om dat wel te worden hebt u een samenlevingscontract en een testament nodig. U bent er misschien helemaal niet voor in de stemming, maar dat is niets vergeleken bij de rompslomp en ellende die u krijgt als u het niet regelt.

Als u niets regelt en uw partner, van wie het huis is, overlijdt, dan staat u met lege handen. Het huis gaat naar de erfgenamen, dat zijn de familieleden van uw partner. U bent geen familie! Alles wordt onder uw neus verkocht, huis met inboedel. En u staat letterlijk met lege handen. Zeg niet “dat doen ze nooit, ik heb een heel goede verstandhouding”, de praktijk wijst uit dat die gevoelens in dit soort situaties snel omslaan. Loop geen risico, zorg voor een samenlevingscontract en een testament. Het is een kleine investering die zich later in rust en in geld (ook fiscaal voordeel) uitbetaalt.

Fiscaal voordeel

In de wet op de erfbelasting (successierecht) zijn drie tariefgroepen opgenomen. Een tariefgroep voor partners en kinderen, een tariefgroep voor kleinkinderen en een tariefgroep voor alle overigen, waaronder alle verdere familieleden en niet-familieleden.

Lees alle actuele tarieven in Schenk- en erfbelasting 2023.


Waarom een samenlevingscontract

Acht redenen waarom u een samenlevingscontract maakt.

  1. U schept duidelijkheid over wie welk deel van de huishoudpot vult.

  2. U geniet grotere belastingvrijstellingen en betaalt minder belasting.

  3. U maakt duidelijk wie in verhouding tot de eigendom van uw woning welk deel van de hypotheek betaalt.

  4. U regelt elkaars woonrecht.

  5. U krijgt recht op nabestaandenpensioen (partnerpensioen).
  6. U creëert duidelijkheid over het bezit van de inboedel.
  7. U legt vast wat uw privé eigendom is en blijft.

  8. U hebt minder geschilpunten met erfgenamen of als u onverhoopt uit elkaar gaat.

Genoeg argumenten om het nu te regelen!


Samen in huis

Hoe zit het eigenlijk als u als samenwoners een huis koopt of huurt? Met welke haken en ogen hebt u te maken. En welke voor- en nadelen zijn er voor samenwoners? Ziet u door de bomen het bos niet meer? Wij zetten ze voor u op een rijtje.

Allereerst is van belang of u een eigen huis of een huurhuis hebt. Hoe gek het ook klinkt, als u huurt hebt u daarmee als samenwoner nog geen woonrecht. Een verhuurder heeft niets te maken met afspraken die u in het samenlevingscontract maakt. Het handigst is als u vanaf het begin beiden als huurder in het huurcontract staat. Hebt u dat niet gedaan en is het huis wel uw hoofdverblijf, dan kunt u na twee jaar samenwoning medehuurder worden.

Woont u in het huis dat eigendom is van uw partner (staat het op zijn of haar naam?) dan loopt u risico’s. U kunt het huis voor de helft in eigendom overnemen, maar dan bent u overdrachtsbelasting kwijt. In plaats daarvan kunt u in het samenlevingscontract afspreken dat u gedurende een bepaalde tijd een gebruiksrecht krijgt. U kunt daarin ook vastleggen dat bij een volgende aankoop van een huis deze op naam van uw beiden komt. Dan moet u ook goed vastleggen wie welk deel van de hypotheek- en andere lasten betaalt en wat de gevolgen daarvan zijn, bijvoorbeeld bij overlijden van één van u.

Inboedel

Ongeacht toekomstige situaties is het belangrijk dat altijd kan worden nagegaan wat van wie is. Bijvoorbeeld met het oog op schuldeisers of erfgenamen. Formeel gezien bent u eigenaar als iets aan u geleverd is. Meestal is dat degene die het product gekocht heeft. Doorslaggevend is uiteindelijk op wiens naam het “roerend goed” staat. Dat kan blijken uit de tenaamstelling van een factuur.

Om hierover nooit in problemen te komen moet u een goede administratie voeren, facturen en bankafschriften bewaren, en aan het samenlevingscontract een lijst toevoegen waarop staat wat door wie afzonderlijk is ingebracht of gekocht en wat door u gezamenlijk.

Verblijvingsbeding

Mocht één van u onverhoopt overlijden en wilt u als achterblijvende partner in het huis blijven wonen, dan hebt u een zogenaamd verblijvings­beding nodig. Die kunt u opnemen in het samenlevingscontract. Daarmee zorgt u er voor dat u de gemeenschap­pelijke goederen helemaal in eigendom krijgt.

Als u andere voorzieningen wilt treffen voor na uw overlijden, dan hebt u wel een testament nodig. Zonder testament krijgt u erfrechtelijke problemen. Regel het, het scheelt u uiteindelijk veel onrust en veel geld.


Checklist voor samenwoners

Waar moet u op letten als u een samenlevingscontract wilt sluiten?

  1. Verdeling van inkomsten

  2. Verrekening kosten van de huishouding

  3. Wat valt onder kosten van de huishouding

  4. Gezamenlijke woning moet wel of niet gezamenlijk eigendom worden

  5. Gevolgen als een partner meer geld aan rente en aflossing van hypotheek bijdraagt

  6. Positie van degene die intrekt bij de partner die enig eigenaar is van het huis

  7. Eigendomsrechten van voor gezamenlijke rekening aangeschafte spullen

  8. Regeling van de aantoonbaarheid dat bepaalde zaken niet gemeenschappelijk zijn

  9. Al dan niet gezamenlijk huurderschap van het huis

  10. Aanmelding van elkaar als begunstigde voor het partnerpensioen

  11. Overlijdensrisicoverzekeringen en de daaruit voortvloeiende verplichtingen

  12. Bij spaarhypotheek splitsing tussen spaarpremie en risicopremie

  13. Gevolgen van uit elkaar gaan

  14. Eventuele alimentatieplicht

  15. Gevolgen bij overlijden

  16. Vaststellen van manier waarop over geschillen wordt beslist