Meer dan standaardwerk

De maatschappij wordt steeds complexer, zo ook familie- en gezinsrelaties. Er zijn steeds meer eenoudergezinnen en tweede of zelfs derde huwelijken. Met nog allerlei varianten daar tussen in. Daarmee moet ook een steeds groter deel van de werkzaamheden voor een leveringsakte op maat worden gesneden voor dergelijke complexere situaties.

Het blijkt niet altijd uit de aangeleverde documenten dat de verkoper gescheiden is of dat zijn echtgenote overleden is. Als de juridische positie van de verkoper anders is, dan uit de aangeleverde stukken blijkt, moeten wij aanvullende werkzaamheden uitvoeren. Bijvoorbeeld het opmaken van een verklaring van erfrecht, of het regelen van een volmacht van de ex-echtgenoot of van de overige erfgenamen.

Ook onderzoek in de openbare registers kan leiden tot vervolgwerk. Bijvoorbeeld als de verkoper net failliet verklaard blijkt te zijn, dan moet de curator aan de verkoop meewerken. Of u hebt te maken met een minderjarige mede erfgenaam, dan moet de kantonrechter toestemming tot verkoop geven.

Het kan ook zijn dat er andere, verouderde juridische beperkingen moeten worden opgeheven of juist nieuwe beperkingen moeten worden gevestigd.

Jazeker, in elk dossier zijn er gebruikelijke, min of meer standaard werkzaamheden. Die komen in elke akte terug en kunnen grotendeels administratief worden georganiseerd. Maar daarnaast zijn vaak nog diverse maatwerk werkzaamheden nodig. Wilt u weten welke werkzaamheden dat in uw situatie zouden kunnen zijn, klik dan op onderstaande link. Wij nemen dan snel contact met u op.


Geheel of gedeeltelijk kadastraal perceel

Wanneer koopt u eigenlijk een geheel kadastraal perceel en wanneer een gedeeltelijk kadastraal perceel. Een geheel kadastraal perceel is een perceel dat in het Kadaster onder één nummer is ingeschreven en wat al eens is uitgemeten. Er is sprake van een gedeeltelijk kadastraal perceel als maar een deel van het kadastrale nummer bij de verkoop is betrokken.

U koopt een geheel kadastraal perceel als dat in de kadastrale registratie is omschreven met ‘gemeente’, ‘sectie’ en ‘nummer’. Daaronder vallen dan de grond en de gebouwen die daarop staan. Als de koop betrekking heeft op een deel van dit nummer, dan koopt u een gedeeltelijk kadastraal perceel. In de akte van levering vermelden wij om welk gedeelte het gaat, aan de akte van levering wordt dan een tekening gehecht waarop het verkochte perceelsgedeelte wordt aangegeven. Het Kadaster moet in deze gevallen de grenzen van de nieuw te vormen percelen opnemen, zowel het verkochte als het resterende deel van het perceel. Dat gebeurt meestal na de levering.

Verkoper en koper mogen in het bijzijn van de landmeter in het terrein de erfgrens aanwijzen, hoe nauwkeuriger de grens in de akte van levering is aangegeven, hoe kleiner de kans op discussie achteraf is.


Welke hypotheek is geschikt?

In verreweg de meeste gevallen wordt de aankoop van een huis gefinancierd door een bank, een verzekeraar of een pensioenfonds. Als u geld leent om een huis te kopen, verleent u hypotheek aan de geldverstrekker. Daarmee wordt uw huis onderpand waarmee de geldverstrekker zekerheid krijgt dat het door hem geleende geld uiteindelijk weer terugkomt.

Als u niet meer aan uw betalingsverplichtingen voldoet, mag de geldverstrekker uw huis openbaar verkopen in een zogenaamde executieveiling. Uit de opbrengst mag hij bij voorrang op alle andere schuldeisers zijn vordering innen.

Zodra het recht van hypotheek aan de financier is verleend, wordt deze hypotheekhouder. Het huis waarop de hypotheek rust is het onderpand.

Vormen van hypothecaire leningen

De verschillen tussen hypothecaire leningen bestaan voornamelijk uit de wijze van aflossing. De belangrijkste vormen zijn de lineaire hypotheek, de annuïteitenhypotheek en de hypothecaire lening met levensverzekering.

Een lineaire hypotheek is een hypotheek waarbij u elk jaar een vast bedrag aan aflossing betaalt. De rente die u betaalt neemt gestaag af, omdat de geleende hoofdsom steeds lager wordt.

Een annuïteitenhypotheek is een hypotheek waarbij u elk jaar hetzelfde bedrag aan rente plus aflossing betaalt. Het aandeel aflossing in dit bedrag neemt jaarlijks toe en het aandeel rente neemt juist af. In het begin heeft u dus het grootste fiscale voordeel.

Een hypothecaire lening met levensverzekering (spaarhypotheek) is een hypotheek waarbij u alleen rente betaalt en geen aflossing. Om uiteindelijk toch uw hypothecaire lening te kunnen aflossen betaalt u een premie voor levensverzekering. De uitkering daarvan wordt gebruikt voor het aflossen van de lening. Vergelijkbare varianten hiervan zijn de spaarhypotheek, de bankspaarhypotheek en de beleggingshypotheek.

Als de schuld is afgelost

Als de lening helemaal is afgelost, vervalt het recht van de geldverstrekker op het onderpand. Wij moeten daarvoor de inschrijving van de hypotheek bij het Kadaster doorhalen. Ook hiervoor is een notariële akte nodig, een akte van vervallenverklaring (royement). De geldverstrekker – die ook hypotheekhouder is – moet hiervoor toestemming geven.
Als het huis verkocht is, verzorgen wij – bij de levering – voor de doorhaling van de inschrijving van de hypotheek. Als u volledig heeft afgelost en nog in het huis blijft wonen, kunt u ons raadplegen over hoe te handelen. Het beste is dat het royement direct na aflossing plaatsvindt, u bent dan vrij om met het huis te doen wat u wilt. Sommige hypotheken (bankhypotheken genaamd) kunnen ook blijven staan als de schuld geheel is afgelost, u kunt hier dan later weer gebruik van maken door met de bank een nieuwe leningovereenkomst te sluiten.


Waarom een overlijdensrisicoverzekering?

Om uw partner in staat te stellen om bijvoorbeeld de hypotheek af te lossen voor het geval u komt te overlijden, vragen financiers meestal om een overlijdensrisicoverzekering. Nu zijn de betaling van de rente en aflossing afhankelijk van uw inkomen. Als u overlijdt, komt die basis te vervallen en zouden uw erfgenamen het huis moeten verkopen omdat zij de rente en aflossing niet kunnen betalen. Met een overlijdensrisicoverzekering voorkomt u dat.

Ingeval van voortijdig overlijden wordt de hypothecaire lening afgelost met de uitkering van de verzekering. De lasten voor de erfgenamen gaan daarmee aanzienlijk omlaag, zodat zij in het huis kunnen blijven wonen.

Als u samen een huis koopt is het van het grootste belang wie de verzekering afsluit en wie de begunstigde is. Komt u daar zelf niet uit, dan helpen wij u graag verder.

Overlijdensrisicoverzekeringen worden ingedeeld naar looptijd, uitkeringsmoment en soort uitkering. De meeste overlijdensrisicoverzekeringen zijn tijdelijk. De verzekering wordt aangegaan voor een bepaalde duur (bijvoorbeeld 30 jaar). Als de verzekerde binnen de afgesproken duur komt te overlijden, dan keert de verzekeraar uit aan de begunstigde. Er zijn verschillende andere varianten mogelijk.

Over de uitkering van een overlijdensrisicoverzekering moet erfbelasting worden betaald. Dat kunt u voorkomen door de verzekering te splitsen. U bent verzekerde terwijl uw partner de verzekeringnemer is, en eventueel vice versa. Uw partner is dan de premiebetalende partij, er is geen sprake van schenking. De langstlevende partner moet wel kunnen aantonen dat deze de premies ook daadwerkelijk heeft betaald. In huwelijkse voorwaarden of een samenleefcontract kan een bepaling worden opgenomen waardoor de uitkering uit een overlijdensrisicoverzekering altijd vrij van erfbelasting is. Het is dus van groot belang dit vooraf goed bij de notaris vast te leggen.

De premies voor de overlijdensrisicoverzekering zijn niet fiscaal aftrekbaar.


Wettelijke regeling erfrecht

Uw echtgenoot wordt in het wettelijk erfrecht goed beschermd tegen de aanspraken van uw eventuele kinderen. Uw kinderen moeten vrijwel altijd wachten op hun deel van de erfenis totdat ook uw echtgenoot is overleden. Hun erfdeel wordt een vordering op uw echtgenoot. Die vordering kunnen zij niet opeisen zolang uw echtgenoot leeft, behalve wanneer deze failliet zou gaan of in de schuldsanering terecht komt.

Voorwaarde voor deze regeling is uiteraard dat u getrouwd was op het moment van overlijden en ten minste één kind achterlaat. Uw echtgenoot wordt eigenaar van al uw bezittingen en moet al uw schulden betalen. Uw kinderen hoeven niet voor deze schulden op te draaien. Het grote voordeel voor uw echtgenoot is dat hij of zij vrij kan beschikken over het hele vermogen en ongestoord verder kan leven. Met andere woorden, hij of zij blijft goed verzorgd achter.

Over de vordering die de kinderen op uw echtgenoot hebben wordt een rentepercentage berekend. De rente wordt jaarlijks aan de vordering toegevoegd. Mocht er – bij normaal ongestoord verder leven van uw echtgenoot – bij diens overlijden minder vermogen zijn dan de gezamenlijke vordering van uw kinderen, dan erven uw kinderen uiteindelijk minder dan wat zij op grond van hun vordering verwacht hadden. Zij kunnen uw echtgenoot tijdens diens leven niet dwingen om dat deel van het vermogen beschikbaar te houden.

Wet opzij zetten

U kunt met een testament deze wettelijke verdeling opzij zetten of aanpassen. Bijvoorbeeld door het rentepercentage van de vordering te verhogen, of de vordering opeisbaar te maken in het geval uw echtgenoot hertrouwt. Een kind onterven, of juist – als u beiden kinderen uit eerdere relaties hebt – eigen kinderen en stiefkinderen gelijk behandelen.

Zie voor uitgebreider informatie Afwijken van de wet.

Als uw echtgenoot de wettelijke verdeling niet wil, dan kan ook hij of zij die opzij zetten. Dat moet binnen drie maanden na uw overlijden worden vastgelegd in een notariële akte.


Hypotheek voor samenwoners

Hoe voorkomt u ongewenste gevolgen als u samenwonend bent en een hypothecaire geldlening wilt afsluiten om een huis te kopen of te verbouwen? Of als een van u al een hypotheek heeft? Of als u uit elkaar gaat? Het is raadzaam u vooraf goed te laten adviseren.

Voor een goede regeling zijn doorgaans een samenlevingsovereenkomst en twee partnertestamenten nodig. Daarmee sluit u al het merendeel van de mogelijke problemen uit.

Als u bijvoorbeeld samen eigenaar van het huis bent en er is geen samenleefcontract en/of testament opgesteld, dan kunnen grote problemen ontstaan bij overlijden van een van de partners. De achterblijvende partner is dan niet uw erfgenaam, dat zijn alleen uw kinderen of overige familieleden. Die erfgenamen kunnen hun erfdeel opeisen. Om daaraan te kunnen voldoen kan het zijn dat uw partner het huis moet verkopen.

Als u gaat samenwonen of juist uit elkaar gaat, kunt u een nieuwe hypotheek afsluiten. Als u zich de daarmee gepaard gaande kosten wilt besparen, kunt u ook voor een andere oplossing kiezen.

U kunt een schriftelijk verzoek bij de geldverstrekker indienen om tussentijds uw partner te laten bijschrijven of juist uitschrijven. Dat kan overigens wel grote gevolgen hebben. Uw partner wordt daarmee in het eerste geval wel aansprakelijk voor de schuld, maar heeft geen eigendomsaandeel in het huis. Dat moet dan nog geregeld worden. Wilt u dat geregeld hebben, klik dan op de link onder dit artikel, wij nemen dan snel contact met u op.

Als uw hypotheek nu op twee namen staat en u wilt uw partner laten uitschrijven, dan wordt uw inkomen getoetst. U moet immers voortaan alleen de lasten opbrengen. De geldverstrekker wil weten of u aan die verplichting kunt blijven voldoen. Ook de verzekering die aan de hypotheek is gekoppeld zal op één naam moeten worden gezet. De hypotheekverstrekker past dan de premie aan aan de nieuwe dekking.


Ondernemers eenmanszaak ook privé aansprakelijk

De privé aansprakelijkheid van de ondernemer in een eenmanszaak liegt er niet om. Gaat u zakelijk failliet, dan bent u ook privé failliet. U bent privé met uw hele vermogen aansprakelijk. Als u in gemeenschap van goederen getrouwd bent, dan vallen de bezittingen van uw partner daaronder. Huwelijkse voorwaarden kunnen u gedeeltelijk behoeden. Die kunt u altijd aangaan, ook al bent u al getrouwd. Wij leggen het u graag uit.

U bent dus als ondernemer ook in privé aansprakelijk voor “alle handelingen en vermogensaangelegenheden” van het bedrijf. Het gaat dan om geld, ander bezit en schulden. Er bestaat in de eenmanszaak geen onderscheid tussen privé- en ondernemingsvermogen. De schuldeisers van uw bedrijf (crediteuren), kunnen hun vordering verhalen op uw privébezit. En uw schuldeisers in uw privéleven kunnen dat doen op de bezittingen van uw onderneming.

U mag uw privérekening gebruiken voor zakelijke transacties. Daar bestaan geen regels voor. Maar het is beter om de geldstromen privé en zakelijk te scheiden en een aparte bankrekening voor uw bedrijf te openen. U houdt dan veel beter overzicht van wat u allemaal aan het doen bent.

U kunt een aantal nadelen voorkomen door – ook al bent u al getrouwd of “in partnerschap” geregistreerd – (alsnog) huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden op te stellen. Dat kost meer geld dan wanneer u dat voor uw trouwdag doet. Maar u kunt dan alsnog een scheiding aanbrengen tussen privé- en ondernemingsvermogen.

Het is ook mogelijk om al gemaakte huwelijkse voorwaarden tijdens uw huwelijk te wijzigen of op te heffen. Daarvoor hebt u elkaars medewerking nodig. U kunt voor deze oplossing kiezen als u onderling evenwichtige(r) economische verhoudingen wilt bereiken. Of met het oog op planning in verband met toekomstige erfbelasting. U kunt er ook voor kiezen om over te stappen op de wettelijke gemeenschap van goederen, bijvoorbeeld als er geen sprake (meer) is van onder­nemersrisico. Uw partner krijgt dan de helft van het opgebouwde vermogen. Ook dat kan in de toekomst flink schelen in de hoogte van de erfbelasting.


Schenkingsvarianten

Schenkingen kunt u juridisch gezien op verschillende manieren doen: op papier, in geld of in goederen. Daarnaast kunt u er voor kiezen wie de schenkbelasting moet betalen. Als u zelf de schenkbelasting wilt betalen, moet u een schenking “vrij van recht” doen. Als u dat niet doet, betaalt de ontvanger de belasting.

Schenking op papier

Om uiteindelijk erfbelasting op uw erfenis te besparen, kunt u een schenking op papier aan uw kinderen doen. U verklaart dan in de schenkingsakte dat u een bepaald bedrag schuldig bent aan uw kinderen, dat u over dit bedrag rente betaalt en dat de schuld pas opeisbaar is als u en uw partner zijn overleden. De Belastingdienst accepteert deze schenkingsvorm als u die in een akte heeft vastgelegd en ook daadwerkelijk jaarlijks rente betaalt.

Voordeel: u houdt het geld in uw beurs, u maakt toch gebruik van de geldende schenkingsvrijstellingen en u regelt zo dat er uiteindelijk minder erfbelasting over uw erfenis moet worden betaald. Drie vliegen in één klap.

Schenking in geld of in goederen

U kunt een schenking doen in geld of in goederen. Goederen zijn bijvoorbeeld een huis, effecten, aanmerkelijk belang aandelen in uw BV, kunst en antiek. Kwijtschelding van schulden, bijvoorbeeld uitgeleend geld aan uw kind, is ook een schenking.

U kunt veel belasting besparen als u goederen schenkt die in de toekomst waarschijnlijk veel meer geld waard worden. Daar tegenover staat dat u bij het schenken van goederen ook met andere belastingen te maken kunt krijgen, zoals overdrachtsbelasting en inkomstenbelasting.

Uw voorwaarden

De Belastingdienst accepteert een schenking altijd als deze is vastgelegd in een notariële akte. Daarmee staat bijvoorbeeld de schenkingsdatum onbetwistbaar vast, onder meer van belang voor de 180-dagentermijn. Deze termijn is van toepassing bij overlijden. Als tussen de schenkingsdatum en de datum van overlijden van de schenker minder dan 180 dagen zit, wordt de schenking toch bij de erfenis geteld en moet er erfbelasting over worden betaald.

Net als in uw testament kunt u ook aan schenkingen voorwaarden verbinden. U kunt voorkomen dat bij een eventuele echtscheiding van uw kinderen hun partners recht hebben op de helft van de schenking. Daarvoor is een uitsluitingsclausule in de schenkingsakte nodig. Deze clausule houdt in dat de schenking niet in hun “huwelijksgoederengemeenschap” gaat vallen. Daarmee heeft de ‘koude kant’, de aan­getrouwde familie bij echtscheiding geen recht op de helft van de schenking.

U hebt ook de mogelijkheid om “vrij van recht’ te schenken. In dat geval neemt u zelf de schenkbelasting voor uw rekening. Dit is dus een extra bevoordeling van de verkrijger. De totale schenking bestaat dan uit de waarde die u wilt geven plus de waarde van de daarbij horende schenkbelasting. Uiteindelijk betaalt u dan schenkingsrecht over de totale schenking.


Wat is estate planning?

Estate betekent nalatenschap. Het begrip estate planning komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten en slaat op juridische en fiscale begeleiding van de overgang en het behoud van (familie)vermogen. Het is eigenlijk een gecontroleerde en gefaseerde vorm van vermogensoverdracht.

Zowel hoogconjunctuur – een sterke economie waarin veel geld wordt verdiend – als crises hebben flinke invloed op de omvang van vermogens. Het doel van estate planning is om het opgebouwde vermogen fiscaal zo voordelig mogelijk over te dragen aan erfgenamen. Hoe dat het beste kan heeft alles te maken met schenk- en erfbelasting.

Het komt er op neer dat u, zonder het totale vermogen al te erg aan te tasten, uw toekomstige nalatenschap zodanig verlaagt dat daarover zo min mogelijk erfbelasting hoeft te worden betaald. U krijgt in dat traject te maken met schenkingsrecht, erfrecht, huwelijksvermogensrecht en fiscaal recht. Met wezenlijke vragen zoals “moeten wij onze huwelijkse voorwaarden wijzigen of niet” en “is het verstandig om al tijdens ons leven vermogen over te dragen?” Hoe dan ook, de te treffen regelingen moeten naadloos op elkaar aansluiten om uw doel te bereiken.


Checklist vermogensoverdracht / estate planning

Deze checklist estate planning (geleidelijke vermogensoverdracht) bevat een greep uit de vele aandachtspunten en afwegingen die aan de orde komen in het traject van vermogensoverdracht.

  1. Inzicht in uw wettelijke erfgenamen
  2. Wensen voor eventuele andere erfgenamen
  3. Aanwezigheid van testament
  4. Aanwezigheid van huwelijkse voorwaarden
  5. Al dan niet maximaal belastingvoordeel bij huidige regelingen
  6. Aanwijzing executeur voor afwikkeling van uw erfenis
  7. Omvang van vermogen dat in de overdracht betrokken moet worden
  8. Pensioenaanspraken
  9. Uw bestedingspatroon nu en in de toekomst
  10. Verzorging van uw partner na uw overlijden
  11. Eigen kinderen, pleeg- of stiefkinderen
  12. Schenkingsverleden (eerder schenkingen gedaan?)
  13. Bedrijfsopvolging en -continuïteit