Periodieke giften in schenkingsakte hebben einde looptijd

Let op met het doen van giften na afloop van de looptijd van in schenkingsakten vastgelegde periodieke giften. Die giften worden dan niet meer gedaan op basis van de schenkingsakte gedaan. Ze voldoen daarmee niet meer aan de voorwaarden voor aftrek als periodieke gift

In een schenkingsakte worden periodieke (meestal jaarlijkse) giften overeengekomen met een ontvangende persoon of instelling voor een bepaalde periode, meestal vijf jaar. Als u na die periode de giften als vanouds blijft maken zonder daarvoor een nieuwe schenkingsakte te laten opstellen, zijn die giften niet meer aftrekbaar van de inkomstenbelasting.

Periodieke giften komen in aanmerking voor belastingaftrek als zij gebaseerd zijn op een in een notariële of onderhandse akte van schenking aangegane verplichting om jaarlijkse uitkeringen te doen gedurende vijf jaar of meer. Pas als daarna opnieuw een nieuwe schenkingsakte wordt opgemaakt, komen de giften opnieuw in aanmerking voor belastingaftrek.

Wilt u meer weten over aftrekbare periodieke giften? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Periodiek verrekenbeding zonder jaarlijkse aandacht heeft geen betekenis

Een periodiek verrekenbeding in huwelijkse voorwaarden bevat afspraken tussen partners om het overgespaarde inkomen periodiek met elkaar de verrekenen, vrijwel altijd jaarlijks. Wordt er niet jaarlijks verrekend, dan zijn bij een echtscheiding of overlijden de rapen gaar. De financiële nadelige gevolgen zijn dan niet te overzien.

Rechters hebben zich al talloze keren uitgesproken in zaken waarin niet jaarlijks was verrekend. De lijn in die uitspraken is dat het vermogen moet worden verdeeld op een manier alsof partners in gemeen-schap van goederen waren getrouwd. Desondanks blijkt in de praktijk dat de jaarlijkse verrekening in veel huwelijken nooit wordt uitgevoerd.

Uit de rechtspraak blijkt dat het jaarlijks goed verrekenen van overgespaard inkomen heel nauw luistert. Als u daar tegenop ziet of het niet kunt nakomen, neem dan contact met ons op om beter uitvoerbare alternatieven te bespreken en vast te leggen.

Bescherm privévermogen tegen mogelijk faillissement

De grootste angst van de ondernemer is vaak een faillissement, ondanks dat de kans op een faillissement helemaal niet zo groot is, blijkt uit de praktijk. Zowel de wijze waarop u uw bedrijf hebt vormgegeven, de wijze waarop u uw privérelatie hebt vormgegeven als de wijze waarop u verzekerd bent zijn van belang voor de inschatting van het risico van het kwijtraken van uw gehele vermogen bij faillissement.

Als u onderneemt in een vennootschap onder firma of eenmanszaak dan kunnen schulden worden verhaald op uw gehele vermogen. Als u dat risico wilt vermijden kunt u overwegen te gaan ondernemen in bijvoorbeeld een besloten vennootschap. Dan ligt in principe het risico bij de besloten vennootschap ligt en niet bij uzelf. Hierbij geldt wel dat het fiscaal soms aantrekkelijker is om te ondernemen in een vennootschap onder firma. U zult dan een belangenafweging moeten maken tussen fiscale optimalisatie en risico afdekking.

Als u bent getrouwd in gemeenschap van goederen is er meer verhaalsmogelijkheid dan wanneer u niet getrouwd bent of huwelijkse voorwaarden hebt gemaakt. Wat wel gebeurt is dat er soms vermogensbestanddelen op naam van de partner worden gezet om daarmee te voorkomen dat die vermogensbestanddelen in een faillissement worden meegezogen. Realiseer u dan wel dat echtscheiding of uit elkaar gaan vaak een veel groter risico is dan een faillissement.

Als u een risico hebt verzekerd, dan is dat risico afgedekt en kunt u door dat risico niet meer in de gevarenzone komen. Wat u wel en wat je niet verzekert is wederom een kwestie van risico analyse, het verzekeren van dingen die toch niet gebeuren is redelijk zinloos. Maar een groot risico niet verzekeren is zeker niet handig.

Laat u voldoende voorlichten en probeer mogelijke risico’s zo adequaat mogelijk in te schatten. Wilt u er meer over weten? Bel ons voor een afspraak.

30-dagenclausule essentieel bij overlijden ouders kort na elkaar

De meeste testamenten hebben een zogenaamde 30-dagenclausule. Met die clausule wordt voorkomen dat, wanneer ouders binnen 30 dagen na elkaar overlijden, er meerdere keren erfbelasting moet worden betaald. Met de clausule hoeft er maar één meer erfbelasting te worden afgedragen.

Met een 30-dagenclausule regelt u dat wanneer uw partner binnen 30 dagen na u komt te overlijden, de erfenis direct doorgaat naar de erfgenaam van uw partner. Deze clausule hoeft niet uitdrukkelijk te worden opgenomen in het testament, omdat de wet al bepaalt dat dit automatisch zo geldt. Dat wordt ander ingeval van samengestelde gezinnen. U loopt dan het risico dat het erfdeel van de eerstoverleden partner niet naar zijn of haar eigen kinderen gaat, maar naar de stiefkinderen.

In dat geval geldt ook de wettelijke regel dat een erfgenaam geen erfbelasting hoeft te betalen bij overlijden binnen 30 dagen na de erflater.

Wilt u meer weten over de 30-dagenclausule en de in dat geval te betalen erfbelasting? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Nog steeds maatschappelijk draagvlak voor legitieme portie

Vorig jaar heeft het kabinet besloten tot nader onderzoek te laten verrichten naar het bestaansrecht van de legitieme portie. Het onderzoek is uitgevoerd door wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen. De centrale vraag was of de legitieme portie voor kinderen jonger dan 21 jaar nog op draagvlak in de samenleving kan rekenen.

Uit het onderzoek blijkt dat 19% van de Nederlandse bevolking in alle gevallen tegen de legitieme portie is. Een percentage van 40%. Een percentage van eveneens 40% is in sommige in de enquête omschreven gevallen voor en in andere tegen. Dat betekent dat het grootste deel van de bevolking waarde hecht aan de legitieme portie, maar dat daarbinnen een grote groep vindt dat de legitieme portie niet in alle gevallen zou moeten gelden.

Vermeend gebrek aan draagvlak

De aanleiding voor het onderzoek was juist een vermeend gebrek aan maatschappelijk draagvlak Het tegengestelde is waar. De overgrote meerderheid (80%) in het onderzoek steunt algehele afschaffing niet, alleen in diverse gevallen bestaat er meer weerstand tegen de legitieme portie.

De groep die bepaalde onderdelen wel of niet willen afschaffen is zodanig verdeeld dat er geen breed draagvlak bestaat om het mogelijk te maken in specifieke gevallen de legitieme portie aan kinderen te ontzeggen.

Literatuur

Uit de sociaalwetenschappelijke literatuur blijkt voor afschaffing van de legitieme portie soms wordt gesteld dat familiebanden losser zouden zijn geworden vanwege een individualistischer maatschappij. Daar blijkt echter geen bewijs te vinden in sociologisch onderzoek. Familienetwerken zijn ingewikkelder geworden, maar de onderlinge verbondenheid neemt niet af. Ook in andere landen blijkt de familieband een belangrijke reden voor het behoud van de legitieme portie.

Wilt u meer weten over de legitieme portie? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Bescherming in BV groter dan in eenmanszaak

De laatste jaren valt op dat steeds meer ondernemers de overstap maken van een eenmanszaak naar de BV. Naast de vele voordelen van de BV kleven en er voor kleine ondernemers ook wel nadelen aan de rechtsvorm.

Buiten kijf staat dat de BV u in privé beter beschermt tegen aansprakelijkheid doordat privé- en zakelijk vermogen van elkaar gescheiden wordt. Leveranciers en dienstverleners die producten en diensten aan de onderneming leveren, kunnen zich echter wel op de overstappende ondernemer in privé verhalen voor schulden die betrekking hebben op afspraken en contracten die vóór de overstap zijn aangegaan. Als de BV die verplichting netjes nakomt, is er uiteraard niets aan de hand. Overweegt u de overstap te maken, realiseer u dan dat de BV niet uw privé aansprakelijkheid voor bestaande vorderingen wegneemt.

Voorkom ook dat u, wanneer u faillissement vreest en om die reden overstapt, nog even snel wat onderdelen uit de activa voor een te lage prijs van de hand doet en daarmee uw schuldeisers tekort doet. De curator zal u dan aanspreken op een zogenaamde paulianeuze handeling (kwade trouw). Voorkomt u dergelijke handelingen, dan leidt het in slechte tijden overstappen naar de BV niet tot een paulianeuze handeling

Voor leveranciers en dienstverleners is het net als voorheen ook in deze situatie zaak om de solvabiliteit van hun klanten na te gaan. Daarmee kunnen zij zichzelf meer zekerheid verschaffen. Instrumenten die zij daartoe hebben zijn onder meer het vragen van een voorschot, eigendomsvoorbehoud op geleverde goederen of factoring.

Wilt u meer weten over de overstap van eenmanszaak naar BV? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Behoorlijk bestuur bij verkoop pand of grond van overheid

Als een overheidslichaam (onder meer gemeente, provincie, waterschap) een pand of en stuk grond wil verkopen, moeten alle mogelijke geïnteresseerden de kans krijgen om mee te dingen naar deze onroerende zaak. De Hoge Raad heeft daarover in 2021 een duidelijk standpunt ingenomen. In de praktijk is de vraag gerezen of dit alleen geldt na de uitspraak van de Hoger Raad of dat ook eerdere gevallen kunnen worden beoordeeld of de regels zijn nageleefd.

De Hoger Raad stelt dat regels zijn gebaseerd op de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Nergens is gesteld dat die regels pas gelden vanaf de datum van het betreffende arrest of dat schending van die regels geen gevolgen zouden moeten hebben als die vóór het arrest heeft plaatsgevonden. regels zijn dus ook van toepassing op handelen van een overheidslichaam dat reeds vóór het arrest heeft plaatsgevonden.

Geen nietigheid of vernietigbaarheid

Echter, als een overheidslichaam handelt in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, levert dat nog geen strijd op met een dwingende wetsbepaling. Met de regels wordt ook niet beoogd om de geldigheid van daarmee strijdige rechtshandelingen nietig te laten verklaren of met vernietigbaarheid te treffen. Het overheidslichaam handelt dan in principe onrechtmatig tegenover een (mogelijk) gegadigde die bij die verkoop ten onrechte geen gelijke kans heeft gekregen. Daarmee wordt het overheidslichaam schadeplichtig ten opzichte van die gegadigde.

Echter, zolang de levering nog niet heeft plaatsgevonden (de leveringsakte nog niet is ondertekend), kan er aanleiding bestaan voor een verbod tot levering.

Heeft u vagen over het kopen van een onroerend zaak van een overheidslichaam? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Ideeën voor sociaal notariaat verder uitwerken

Het instellen van een sociaal notariaat kan een oplossing zijn voor de toegankelijkheid va ven de notaris voor mensen met een krappe beurs. Notariële dienstverlening blijkt niet voor iedereen betaal baar te zijn, terwijl er wel een grote behoefte naar is. Dat concludeert het WODC (Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum) in een onlangs verschenen rapport.

Met een sociaal notariaat kunnen in de toekomst problemen en daarmee ook toekomstige kosten worden voorkomen voor mensen met een kleine beurs. Het is ook belangrijk voor hulp bij de afwikkeling van ingewikkelde nalatenschappen. Het is echter de vraag of het notariaat deze taak aankan als de vraag naar diensten door een sociaal notariaat gaat toenemen. Ook de kosten zijn een mogelijke hindernis. Het WODC heeft op dat punt voorstellen gedaan:

  • het wijzigen van het artikel in de Notariswet waarin het verlenen van diensten aan minder draagkrachtige mensen is geregeld, zodat dat artikel beter aansluit op de behoeften van de doelgroep;
  • het toevoegen van de notaris aan het stelsel voor gefinancierde rechtsbijstand;
  • het opnemen van notariële diensten in een rechtsbijstandsverzekering of andere producten;
  • het verdelen van de kosten over notariskantoren via een fonds of andere financieringsvorm;
  • een financiering vanuit de overheid via bijzondere bijstand van de gemeente, en
  • een combinatie van financiering door de overheid en het notariaat.

Gefinancierde rechtsbijstand

De beroepsorganisatie van notarissen KNB vindt het instellen van een sociaal notariaat met dienstverlening tegen gereduceerde kosten een rechtvaardige oplossing, maar dat het ook nadelen heeft. Sociaal notariaat is volgens de KNB mogelijk als wordt aangesloten bij het systeem van gefinancierde rechtsbijstand. Notarissen doen daarin dan mee op vrijwillige basis en ontvangen naast de eigen bijdrage van de rechtzoekende een vergoeding van de overheid. Bij ingewikkelde zaken kan mogelijk worden aangesloten bij de extra-urenregeling waarbij de notaris op basis van een vooraf ingediende begroting een hogere vergoeding kan krijgen. Dan worden naast de financiering van notariële diensten ook bijkomende kosten vergoed, zoals de kosten voor een tolk, vertalingen van een akte of het inschakelen van een arts bij toetsing van wilsbekwaamheid.

De Tweede Kamer heeft de regering gevraagd om met het WODC-rapport als basis en in overleg met de KNB scenario’s uit te werken voor de oprichting van een sociaal notariaat en in kaart te brengen wat de kosten hiervan zullen zijn.

WODC-rapport bewijst maatschappelijke behoefte notariële dienstverlening

Er is nog steeds een brede maatschappelijke behoefte aan notariële dienstverlening. Alleen weet nog niet iedereen de weg naar de notaris goed te vinden. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Een sociaal notariaat? Toegankelijkheid notariële dienstverlening voor burgers en kleine bedrijven’ van het WODC (Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum).

De KNB is blij met de uitkomsten. Het is een degelijk en verhelderend onderzoek, waaruit een aantal financiële en niet-financiële knelpunten naar voren komt. Het gaat om zaken als begrijpelijkheid, bereikbaarheid en betaalbaarheid van notariële dienstverlening.

Knelpunten

De KNB herkent deze knelpunten. Verbetering van begrijpelijkheid en bereikbaarheid horen daarom ook tot de doelen van haar meerjarenproject ‘Toegang tot het notariële recht voor iedereen’ dat eind 2022 is gestart. Een van de aanbevelingen die het WODC doet is het vergroten van de samenwerking met andere partijen in de eerstelijns juridische hulpverlening. De KNB onderschrijft dat een structurele samenwerking met andere hulpverleners, zoals het Juridisch Loket, schuldhulpverlening, sociaal raadslieden of rechtswinkels van groot belang is om alle doelgroepen te bereiken. Zo wordt ook bij die andere hulpverleners de kennis van het notariële werkveld vergroot. De verwachting is dat een notariële hulpvraag zo eerder wordt herkend en tijdig bij een notaris terechtkomt.

Sociaal notariaat

De onderzoekers stellen vast dat het instellen van een sociaal notariaat een oplossing kan zijn voor de financiële toegankelijkheid van de notaris voor mensen met een krappe beurs. Met sociaal notariaat bedoelen zij notariële dienstverlening tegen gereduceerd tarief. Het spreekt voor zich dat het instellen een sociaal notariaat niet alleen maar voordelen heeft. Ook al heeft het mogelijk maken van een notariële dienstverlening tegen gereduceerd tarief (een ‘sociaal notariaat’) ook nadelen, volgens de KNB is dat toch de beste en meest rechtvaardige oplossing. De beroepsorganisatie verwacht dat sociale dienstverlening altijd wordt aangeboden naast de reguliere dienstverlening tegen normale tarieven. Dat is wellicht een verschil met de sociale advocatuur.

Gefinancierde rechtsbijstand

Bij een sociaal notariaat hoort wat de KNB betreft aansluiting bij het systeem van gefinancierde rechtsbijstand. Dat scenario biedt ook de beste kansen op structurele verbinding met de andere hulpverleners. En dus ook de beste kans op daadwerkelijk bereiken van de mensen die notariële hulp nodig hebben.

Lacunes in wet- en regelgeving

De onderzoekers bepleiten tot slot het invullen van enkele lacunes in de bestaande wet- en regelgeving. Dat zou ervoor kunnen zorgen dat zaken eenvoudiger en (soms) zonder tussenkomst van een notaris geregeld kunnen worden. Zij denken daarbij aan de onderwerpen samenwonen, de afhandeling van nalatenschappen en het levenstestament.

Stijging aantal gepasseerde akten duurt voort

Notarissen passeerden in oktober 14 procent meer akten dan in dezelfde maand vorig jaar. Vooral het aantal hypotheek- en overdrachtsakten steeg flink, met respectievelijk 24 en 19 procent. Daarmee zet de eerder dit jaar ingezette trend door.

Een andere opvallende stijger is het aantal akten voor de oprichting van bv’s. Dat steeg in oktober met 13 procent ten opzichte van oktober vorig jaar. Dat blijkt uit de maandelijkse factsheet. Ook andere soorten akten laten een stijging zien: samenlevingscontract (11 procent), levenstestament (9 procent) en testament (9 procent).

1,5 miljoen akten

Het notariaat passeerde dit jaar tot eind oktober bijna 1,5 miljoen akten. Dat is een stijging van 7 procent ten opzichte van de eerste 10 maanden van vorig jaar. Op maart en juni na steeg het aantal gepasseerde akten elke maand in vergelijking met dezelfde maand in 2023.