Wat nu als de relatie op de klippen loopt, er een huwelijk met een nieuwe partner op volgt maar geen nieuw testament wordt gemaakt? Wie is dan de erfgenaam? Het hang er maar net van af hoe dat is omschreven in het testament. Is daarin een persoon tot enig erfgenaam benoemd met als toevoeging “hierna te noemen mijn partner, of alleen een persoon bij naam, of alleen het woord “partner”?

Vaak moet de rechter beoordelen of de benoeming geldt voor de partner dan wel voor de persoon die eventueel met name in het testament is vermeld. Als het begrip “partner” leidend is in het testament, zal de rechter dat bij de beoordeling het zwaarst laten wegen.
Als de eerste partner – de vriend of vriendin in het hiervoor omschreven voorbeeld – niet meer in beeld is en er een nieuwe partner aan de orde is, heeft de rechter in dergelijke situaties de laatste partner het erfgenaamschap toebedeeld. Dat is te meer het geval als blijkt dat beide partners bij het verbreken van de eerste relatie met elkaar hebben afgerekend. Ook al gaat de wet in dergelijke gevallen uit van huwelijkspartners, zien rechters blijkens de jurisprudentie dit ook analoog gelden voor niet getrouwde partners.

Wilt u meer weten over de juiste formulering van uw wensen in uw testament? Bel ons voor een afspraak.

Dat staat in een motie die de Tweede Kamer in december 2019 aannam. Eerder besloot het kabinet meerouderschap niet wettelijk mogelijk te gaan maken, maar daarvoor in de plaats meeroudergezag te faciliteren. Een kind mag in de toekomst maximaal vier ouders hebben: twee officiële ouders met volledig gezag en twee ouders met deelgezag. Dit kunnen stiefouders, pleegouders of andere familieleden zijn.

Een aantal partijen in de Tweede Kamer was teleurgesteld over dit besluit van het kabinet, dat ingaat tegen het advies van de Staatscommissie Herijking Ouderschap. Door de aangenomen motie moet het ministerie van Justitie en Veiligheid nu gaan onderzoeken hoe meerouderschap toch kan worden mogelijk gemaakt.

Erfrecht

De Issuegroep Familie van Nu van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) heeft op verzoek van het ministerie geadviseerdover deze vraagstukken. Zo stelde de issuegroep dat een kind met meer dan twee ouders zonder wijziging van Boek 4 van al zijn ouders erfgenaam is, met alle daaraan verbonden gevolgen. Dat past in de visie van de Staatscommissie op volwaardig ouderschap. Omdat het kabinet nu niet kiest voor volledig gezag, verandert er nu ook niets in het erfrecht.

Wilt u meer weten over meerouderschap? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Zekerheid op naleving is het beste gewaarborgd bij een notariële geldleningsovereenkomst. Daarin staan dan rechten en plichten ontegenzeglijk vast en zijn ook nog direct, zonder tussenkomst van de rechter, afdwingbaar. In dergelijke overeenkomsten wordt bijvoorbeeld wel eens opgenomen dat de hoofdsom van de aflossingsvrije geldlening direct opeisbaar is als een overeengekomen verplichting niet op tijd wordt ingelost.

Zo ook in een casus waarin de jaarlijkse rente wordt betaald uit een schenking van ouders aan het betreffende kind, dat in deze casus samenwoont. Nadat de samenwoning stuk loopt, is er korte tijd sprake van achterstallige betalingen. Als de ouders vervolgens de lening opzeggen en het geld terug eisen terwijl de lening is gebruikt voor investering in onroerend goed, zijn de poppen aan het dansen.

Het Hof Amsterdam vindt de vordering van de ouders niet toelaatbaar. Het hof vindt dat onverkorte toepassing van de overeengekomen opeisbaarheid bij niet tijdig betalen niet spoort met de algemeen geldende opvatting over redelijkheid en billijkheid. Hier blijkt weer het belang van het vooraf, ook bij de notaris, goed afspreken wat de gevolgen zullen zijn bij verbreking van de relatie van het kind.

Wilt u meer weten over notariële geldleningsovereenkomsten? Bel ons voor het maken van een afspraak.

De vraag rees of de digitale nalatenschap niet buiten de notaris om geregeld kan worden. Hoe het ook zij, in ieder geval moet er wel iets moet worden geregeld: voorlichting en/of een wetswijziging.
D66 en VVD willen waarschijnlijk wetgeving die het voor nabestaanden mogelijk maakt toegang te krijgen tot de social media-accounts van een overledene. Hoewel de digitale nalatenschap van mensen volgens hen steeds groter wordt, staat daarover niets in de wet. Erfgenamen of de executeur moeten kunnen besluiten wat er met accounts gebeurt. Daarnaast moet worden gewerkt aan de bewustwording bij mensen. De politieke partijen kijken nu of wetgeving echt nodig is. Deze zomer was de KNB al informeel in gesprek geweest met Kamerleden over dit onderwerp.

Op www.notaris.nl, de consumentenwebsite van de KNB, worden op een speciale pagina over digitale nalatenschap de mogelijkheden uitgelegd en tips gegeven.
Wilt u meer weten over digitale nalatenschappen? Bel ons voor een afspraak.

Voordat partners erfbelasting moeten gaan betalen geldt een vrijstelling van € 661.328, voor kinderen € 20.946. Voor eenmalige schenkingen aan kinderen tussen 18 en 40 jaar) bedraagt de vrijstelling € 55.114 (te gebruiken voor studie) of € 103.643 (te gebruiken voor eigen woning) of € 26.457 (vrije besteding).
Schenkbelasting over gewone schenkingen aan kinderen is pas verschuldigd boven € 5.515 (jaarlijkse vrijstelling).

---

Schematisch overzicht Schenk- en erfbelasting 2020

Deel van de belaste verkrijging	Tariefgroep 1 (partners en kinderen)	Tariefgroep 1A (kleinkinderen)	Tariefgroep 2 (overige verkrijgers)
zie ()	(tot € 126.723) 10%	(tot € 126.723) 18%	(tot € 126.723) 30%
Zie ()	(v.a. € 126.723) 20%	(v.a. € 126.723) 36%	(v.a. € 126.723) 40%
Vrijstellingsbedragen erfbelasting
Partners			€ 661.328
Kinderen en kleinkinderen			€ 20.946
Zieke en gehandicapte kinderen			€ 62.830
Ouders			€ 49.603
Overige verkrijgers			€ 2.208
Vrijstellingsbedragen schenkbelasting
Kinderen			€ 5.515
Kinderen 18-40 jaar (eenmalig)			€ 26.457
Kinderen 18-40 jaar (eenmalig, indien de schenking wordt gebruikt voor studie )			€ 55.114
Overige verkrijgers			€ 2.208

De schenkingsvrijstelling voor de eigen woning bedraagt voor 2020 € 103.643 belastingvrij te schenken. De schenking moet wel aan de eigen woning wordt besteed, de ontvanger moet jonger zijn dan 40 jaar.

Bedrijfsopvolgingsregeling

Het overhevelen van uw bedrijf naar uw kinderen is helemaal vrijgesteld van belasting. Althans voor zover de onderneming niet meer dan € 1.102.209 waard is. Als uw bedrijf meer waard is, dan geldt een 100% vrijstelling voor het deel dat de verkrijger krijgt van die €1.102.209; voor het meerdere geldt een vrijstelling van 83%. Voor de belasting die dan eventueel nog is verschuldigd (meestal tariefgroep 1 tegen een tarief van 10-20%) kan uw kind tien jaar uitstel van betaling krijgen.
U moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Wilt u gebruik maken van de regeling, dan moet uw zoon of dochter de onderneming vijf jaar voortzetten. En u moet 55 jaar of ouder zijn.

Goede doelen

Regeling voor Algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s). Alleen instellingen die (nagenoeg) uitsluitend het algemeen nut beogen komen in aanmerking voor de ANBI-regeling. Dat betekent dat zij geen belasting hoeven te betalen over ontvangen schenkingen.
Daarnaast is er een regeling voor Sociaal belang behartigende instellingen (SBBI’s). Dat zijn bijvoorbeeld sportorganisaties en niet-commerciële dorpshuizen. Ook SBBI’s hoeven geen schenk- of erfbelasting te betalen over de schenkingen en nalatenschappen die ze ontvangen.

Steeds meer kinderen groeien op in nieuwe gezinsvormen en hebben meer dan twee ouders die voor hen zorgen. Omdat er tot nu toe maar twee ouders het gezag konden hebben over een kind, was het voor bijvoorbeeld scholen of huisartsen lastig om te bepalen of een ouder besluiten mag nemen voor het kind. Het kabinet kiest niet voor verruiming van het aantal ouders. Dat blijven er maximaal twee . De twee ouders houden volledig gezag, zoals nu ook al het geval is. Maar daar kunnen maximaal twee mensen bij komen die ‘deelgezag’ hebben. Dit kunnen stiefouders, pleegouders of andere familieleden zijn. De Staatscommissie Herijking Ouderschap had liever gezien er voor alle ouders volwaardig ouderschap is.

Rol notaris

Er is niet gekozen om wettelijk vast te leggen dat meerouders hun afspraken van tevoren goed vast moeten leggen bij bijvoorbeeld een notaris. De minister erkent dat de bijstand van de notaris grote voordelen heeft, maar hij kiest niet voor een verplichting.

Deelgezag houdt volgens de minister in de bevoegdheid om beslissingen te nemen wat betreft de dagelijkse verzorging. Voor grote beslissingen hebben de deelgezagdragers een informatierecht. Deelgezagdragers moeten samen afspreken waar de grenzen liggen. Hij verwacht zijn handen vol te hebben aan het implementeren van de huidige voorstellen. Deze kabinetsperiode komt er dus zeker geen volgende stap. De minister gaf wel aan met het notariaat in gesprek te gaan over inhoud van deelgezag zodat (kandidaat-)notarissen aanstaande meerouders goed kunnen voorlichten.

Wilt u meer weten over meerouderschapsovereenkomsten? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Voor vele betrokkenen doet zich de vraag voor hoe deze overeenkomsten vast te leggen, in een onderhandse of een notariële akte. Partijen moeten daarbij zelf de keuze maken. Bij een onderhandse akte hebben alle partijen gelijke rechten en heeft er niemand een eerste voorrecht. Bij een notariële akte is dat anders, dat verschaft elke partij een executoriale titel, hetgeen inhoudt dat elke partij nakoming kan afdwingen.

Soms is een notariële akte wettelijk voorgeschreven. Denk aan de levering van een huis, het vestigen van een hypotheek, het maken van een testament, of het oprichten van een besloten vennootschap.

Bij andere akten, zoals een akte voor geldlening of een akte waarin een vaststellingsovereenkomst is vastgelegd, kunt u kiezen voor een notariële vorm. U kunt dan echter ook kiezen voor een onderhandse vorm, met alleen de handtekeningen van betrokken partijen onder de afspraak.

Waarom zou u een notariële vorm kiezen?

1. Na ondertekening door de notaris staat de datum van de akte tegenover iedereen vast. En iedereen kan erop vertrouwen dat de akte is ondertekend door degenen die als ondertekenaars zijn vermeld.
2. Iemand die een akte heeft laten opmaken, krijgt een kopie (ook wel grosse of afschrift genoemd) om de afspraken altijd te kunnen bewijzen. Als iemand in een notariële akte een bedrag heeft schuldig erkend en de schuldenaar komt zijn verplichtingen niet na, dan kan de schuldeiser met de grosse direct overgaan tot executie (verkoop van de goederen van de schuldenaar). Tussenkomst van de rechter is dan niet nodig.
3. De notaris is een onpartijdige deskundige die de belangen van alle betrokkenen behartigt bij het opstellen van een notariële akte.
4. De akte blijft eeuwig bewaard. Als de notaris stopt, dan wordt zijn protocol (dossier met akten) overgenomen door een andere notaris (zijn opvolger).

Als klant kunt u een aantal gevallen dus kiezen voor de vorm van een notariële akte, bijvoorbeeld omdat u extra waarborgen wilt.

Wilt u meer weten over het verschil tussen notariële en onderhandse akte? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Soms is de wijziging complexer dan gedacht. Een voorbeeld daarvan is wijziging van erfgenaamschap naar een nieuw op te richten stichting, terwijl degene die het testament liet opmaken onder curatele stond. Uit behandeling van een dergelijke zaak voor het Hof Den Haag blijkt dat bijvoorbeeld de curator aanwezig is geweest bij het voor de wijziging van het testament bij – in deze specifieke situatie noodzakelijke – gesprek met de kantonrechter om de in dit geval noodzakelijke toestemming te krijgen.

Het Hof is rigoreus. Een dergelijk gesprek moet onder vier ogen plaatsvinden, de casus was zo complex dat de kantonrechter de gang van zaken rond het testament niet kon overzien. Vervolgens bleek ook de artsenverklaring over wilsbekwaamheid te algemeen. Daaruit bleek niets anders dan dat de betrokkene in algemene zin zijn of haar wens kon bepalen in het kader van een op te maken notariële akte. Die algemene verklaring vindt het Hof niet voldoende om te kunnen vaststellen of betrokkene het complexe testament met bijbehorende financiële en fiscale gevolgen kon overzien.

De beker was nog niet leeg. Het Hof vind nergens in de stukken dat de notaris met betrokkene heeft besproken hoe het testament zou uitwerken en tot welke forse kosten dat zou leiden. Bovendien bleek niet hoe de notaris met de indicatoren voor het bepalen van wilsbekwaamheid is omgegaan behalve het afgaan op het onderzoek van een arts.

Alles bij elkaar was dit voor het Hof reden om vast te stellen dat degene die het testament liet opmaken niet de geestestoestand had om de gevolgen van het laatste testament te overzien. Dat betekent dat de nieuwe erfgenaam moet gaan bewijzen dat er wel sprake was van wilsbekwaamheid.

Wilt u meer weten over het wijzigen van een testament op hoge leeftijd? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Voorheen was dit alleen mogelijk als iemand was overleden. Consumenten kunnen dit door de notaris laten doen of zich rechtstreeks bij het CTR melden.

Het komt steeds vaker voor dat iemand niet meer weet of hij of zij ooit voor een testament bij de notaris is geweest. De wens was daarom om ook die mensen te kunnen helpen. Met de komst van een nieuwe applicatie is dat nu mogelijk.
(Kandidaat-)notarissen zijn op verzoek van degene die een testament heeft laten opstellen bevoegd om de in het CTR na te gaan of er een testament is en wanneer het laatste testament is opgemaakt.. De tussenkomst van een medewerker van het CTR is niet meer nodig. Belangrijk is wel dat (kandidaat-)notarissen eerst de identiteit van de persoon controleren voordat zij de inlichting doen. De applicatie vraagt dit ook bij het bevestigen van het inlichtingsverzoek.

Consumenten kunnen tijdens kantooruren ook persoonlijk langskomen bij het CTR in Den Haag. Zij dienen hiervoor telefonisch een afspraak te maken:0900 1144114. De persoon moet zich hier ook legitimeren. Het CTR zoekt vervolgens de gegevens in het register op. Dit proces is kosteloos.

Wilt u meer weten over het maken van een testament? Bel ons voor het maken van een afspraak.

Soms is een notariële akte wettelijk voorgeschreven, zoals bijvoorbeeld voor de levering van een huis, het vestigen van een hypotheek, het maken van een testament, huwelijkse voorwaarde of het oprichten van een besloten vennootschap.
Bij andere akten, zoals bijvoorbeeld een akte voor geldlening of een akte waarin een vaststellingsovereenkomst is vastgelegd of akten waar geen wettelijk voorgeschreven notariële vorm voor geldt, kunt u kiezen voor een notariële vorm. U kunt dan echter ook kiezen voor een onderhandse vorm, met alleen de handtekeningen van betrokken partijen onder de afspraak.

Redenen om voor een notariële vorm te kiezen:

1. Na ondertekening door de notaris staat de datum van de akte tegenover iedereen vast. En iedereen kan erop vertrouwen dat de akte is ondertekend door degenen die als ondertekenaars zijn vermeld.
2. Iemand die een akte heeft laten opmaken, krijgt een kopie (ook wel grosse of afschrift genoemd) om de afspraken altijd te kunnen bewijzen. Als iemand in een notariële akte een bedrag heeft schuldig erkend en de schuldenaar komt zijn verplichtingen niet na, dan kan de schuldeiser met de grosse direct overgaan tot executie (verkoop van de goederen van de schuldenaar). Tussenkomst van de rechter is dan niet nodig.
3. De notaris is een onpartijdige deskundige die de belangen van alle betrokkenen behartigt bij het opstellen van een notariële akte.
4. De akte blijft eeuwig bewaard. Als de notaris stopt, dan wordt zijn protocol (dossier met akten) overgenomen door een andere notaris (zijn opvolger).

Als klant kunt u een aantal gevallen dus kiezen voor de vorm van een notariële akte, bijvoorbeeld omdat u extra waarborgen wilt.

Wilt u meer weten over de meerwaarde van en notariële akte ten opzichte van een onderhandse akte? Bel ons voor het maken van een afspraak.