In het geval van zuivere aanvaarding treedt u niet alleen in de rechten maar ook in alle verplichtingen van degene die overleden is. Als erfgenaam bent u dan ook in uw privévermogen aansprakelijk voor alle schulden van de overledene. Als er niet voldoende geld is in de nalatenschap om die schulden te betalen, moet u die schulden dan dus zelf betalen.

Zuivere aanvaarding kan worden gedaan door formeel een verklaring te tekenen bij de notaris, maar alleen feitelijk handelen is ook al voldoende. Bijvoorbeeld door schulden te betalen van de overledene of geld in ontvangst te nemen dat voor de overledene bestemd was. Het meenemen van spullen met een emotionele waarde, zoals foto’s, zorgt er niet voor dat de nalatenschap zuiver is aanvaard. Met spullen die wel economische waarde hebben, al is die maar heel klein, moet u voorzichtig zijn.

 

Om uzelf als erfgenaam te beschermen tegen claims van schuldeisers van de overledene kunt u de nalatenschap beneficiair aanvaarden. Dit doet u door een verklaring af te leggen bij de rechtbank. Dan bent u als erfgenaam niet met uw privévermogen aansprakelijk voor schulden van de nalatenschap. De nalatenschap moet dan wel worden afgewikkeld volgens speciale wettelijke regels, onder meer inhoudende dat eerst alle schulden van de overledene moeten worden betaald. Als er iets overblijft, is dat voor de erfgenamen. Als niet alle schulden kunnen worden betaald omdat er een tekort is in de nalatenschap, blijven de schuldeisers achter met een (gedeeltelijk) onbetaalde schuld en hoeft u die zelf niet te betalen.

Ook kunt u als erfgenaam de nalatenschap verwerpen door een verklaring af te leggen bij de rechtbank. Als erfgenaam heeft u dan niets meer met de nalatenschap te maken. U erft niets maar bent ook niet aansprakelijk.

 

Hoe werkt dat nu als eerst alles erop wijst dat er geen tekort is in de nalatenschap, maar er later ineens nog een onbekende schuld blijkt te zijn? De keuze is inmiddels al gemaakt en een eenmaal gemaakte keuze kon tot voor 1 september 2016 in beginsel niet achteraf meer worden gewijzigd.

Echter: sinds 1 september 2016 worden erfgenamen door een wetswijziging beter beschermd tegen dergelijke onbekende schulden uit een nalatenschap. Als u als erfgenaam de nalatenschap zuiver heeft aanvaard kunt u een verzoek bij de kantonrechter indienen om de zuivere aanvaarding om te zetten in een beneficiaire aanvaarding. Dit kan alleen in de situatie dat u wordt geconfronteerd met een schuld die u niet kende en niet behoorde te kennen. Van de erfgenaam wordt verwacht dat hij of zij onderzoek doet en de administratie raadpleegt. Het verzoek dient binnen drie maanden na ontdekking van de schuld te zijn ingediend bij de kantonrechter.

 

Mocht de nalatenschap al afgewikkeld en verdeeld zijn en wordt u als erfgenaam pas daarna bekend met een schuld die u niet kende of behoorde te kennen, dan kunt u ook in dat geval de kantonrechter binnen drie maanden na de ontdekking verzoeken om te worden ontheven om die schuld uit uw privé vermogen te voldoen. De kantonrechter kan die ontheffing dan verlenen, tenzij u uzelf als erfgenaam zodanig hebt gedragen dat de schuldeiser erop mocht vertrouwen dat u de schuld uit uw privévermogen zou voldoen.
De onverwachte schuld moet de oorspronkelijke omvang van de nalatenschap overigens een tekort bezorgen. Als u als erfgenaam het erfdeel al hebt gebruikt, moet u de schuld alsnog betalen.
De hiervoor genoemde termijn van drie maanden is een fatale termijn. Bij niet tijdige indiening blijf je dus persoonlijk aansprakelijk voor die onverwachte schuld.

 

Zoals hiervoor wel blijkt blijft het zonder meer aanvaarden van een nalatenschap ondanks de nieuwe wetgeving niet risicoloos. Als u als erfgenaam geen volledig beeld heeft van de omvang van de nalatenschap, is aan te raden om een keuze te maken voor beneficiaire aanvaarding. Laat u zich dus goed voorlichten over de juridische gevolgen. Wij helpen u daar graag bij.

De leveringsakte bevatte wel de bepaling dat alle ontbindende voorwaarden die zijn overeengekomen in de koopovereenkomst bij ondertekening van de leveringsakte zijn uitgewerkt. Ook is daarin bepaald dat zowel verkoper als koper zich bij deze koop en levering niet meer op een ontbindende voorwaarde kan beroepen.

Een tijdje na de levering gaat de koper failliet. De verkoper wil van de rechter een verklaring dat hij vanaf datum faillissement weer eigenaar van het overgedragen stuk grond wordt. Hij beroept zich op de ontbindende voorwaarde in de koopakte. Hij vindt de curator in het faillissement op zijn weg.

 

De verkoper bewijst voor de rechter dat er geen enkel overleg is geweest over het niet opnemen van de ontbindende voorwaarde in de leveringsakte en dat zijn bedoeling met die ontbindende voorwaarde ook niet was gewijzigd bij de levering. Dat blijkt ook uit de aan de rechter overlegde correspondentie tussen de verkoper en de notaris. De verkoper was niet persoonlijk aanwezig bij het tekenen van de akte van levering maar had een volmacht aan het notariskantoor afgegeven.

Het enkele na ontvangst van concept-leveringsaktes (bij volmacht) meewerken aan het verlijden van de leveringsakte is onvoldoende aanwijzing voor de conclusie dat in de periode tussen het sluiten van de koopovereenkomst en het passeren van de leveringsakte de wil van partijen over de ontbindende voorwaarde is gewijzigd. De Rechtbank betrekt daarbij dat de in de leveringsakte opgenomen bepalingen, die strijdig zijn met de in de koopovereenkomst weergegeven partijbedoeling over het opnemen van de ontbindende voorwaarde bij faillissement, standaardbepalingen zijn uit de modelakte die landelijk voor leveringen wordt gehanteerd.

 

De rechter stelt vast dat de verkoop onder ontbindende voorwaarde van het faillissement van de koper is overeengekomen en dat deze voorwaarde is vervuld. Daarmee is de verkoper met ingang van het faillissement van de koper weer eigenaar van het perceel geworden. De verkoper moet de koopprijs aan de curator terugbetalen.

 

De moraal van deze zaak is dat het van groot belang is dat de bepalingen uit de koopakte en de akte van levering exact op elkaar aansluiten. Als u als koper ons kantoor inschakelt voor de overdracht van uw nieuwe woning zullen wij altijd eerst de koopakte zorgvuldig doornemen, om problemen later te voorkomen.